KDV oranları, 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenmiştir. Bu Kararnameye ekli (I) sayılı listedeki mal ve hizmetler için %1, (II) sayılı listedeki mal ve hizmetler için %8, bu listelerde yer almayan diğer tüm işlemlerde %18 oranı uygulanmaktadır. Bu makalemizde, motorlu kara taşıtlarında uygulanacak KDV oranları ele alınmıştır. Taşıt araçlarında uygulanan oranlar, araçların kullanılmamış (sıfır) ve kullanılmış (ikinci el) olmasına göre iki farklı özellik göstermektedir.

A) KULLANILMAMIŞ (SIFIR) ARAÇLAR

Motorlu kara vasıtalarından kullanılmamış (sıfır) olanların tesliminde genel olarak uygulanan KDV oranı %18’dir. Bu uygulamada kullanılmamış (sıfır) deyimi, motorlu kara nakil vasıtalarına ilişkin olmak üzere ÖTV’nin konusuna giren araçları, yani trafik tescil kuruluşlarınca kayıt ve tescil edilmemiş, aynı zamanda kullanılmaya başlanmamış ya da taşıtlar hesabına alınmamış olan araçları ifade etmektedir. Yaşı ne olursa olsun ithal edilen araçlar kullanılmamış araç olarak değerlendirilmektedir.

Öte yandan 2007/13033 sayılı Kararname eki:

– (II) sayılı listenin 28. sırasında G.T.İ.P. numaraları yer alan traktör, biçerdöver, motokültör ile 29. sırasında G.T.İ.P. numaraları yer alan lastik tekerlekli veya paletli ekskavatör ve beko loderlerin teslimi %8 oranında,

– (I) sayılı listenin 17. sırasında  G.T.İ.P. numaraları yer alan buldozer, angledozer, greyder, toprak tesviyesine mahsus makinalar, skreyper, mekanik küreyici, ekskavatör, küreyici- yükleyici, sıkıştırma işini tokmaklamak suretiyle yapan araçlar ve yol silindirleri, “straddle” tipi lastik tekerlekli taşıyıcı, vinçli yük arabası, kar küreyici ve püskürtücü ile forkliftlerin Finansal Kiralama Kanunu kapsamında finansal kiralama şirketlerine teslimi ile bu şirketler tarafından KDV mükellefleri ile bu vergiden istisna tutuldukları için KDV mükellefiyeti bulunmayan ancak kazançları bilanço esasına göre tespit edilen gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine kiralanması ve teslimi %1 oranında,

vergilendirilmektedir.

B) KULLANILMIŞ (İKİNCİ EL) ARAÇLAR

1- BİNEK OTOMOBİLLERİ

KDV Kanunun 30. maddesinin (b) bendi ile faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla satın aldıkları hariç olmak üzere, binek otomobillerinin alımında ödenen KDV’nin indirim konusu yapılmaması öngörülmüştür. Bu hükme göre araç kiralama firmaları, sürücü kursları ve gerçek usulde vergilendirilen KDV mükellefi taksi işletmeleri, bu faaliyetlerinde kullandığı binek otomobillerini alımında ödediği KDV’yi indirim konusu yapabilmektedir. Bu kapsama girmeyen diğer mükellefler ise, faaliyetlerinde kullanmak üzere olsa dahi binek otomobili alımında ödediği KDV’yi indirim konusu yapamamaktadır. Bu kapsamda kullanılmış (ikinci el) binek otomobili tesliminde uygulanacak KDV oranlarını, indirim hakkı olanların ve olmayanların teslimleri şeklinde iki gruba ayırarak açıklayabiliriz.

a) İndirim Hakkı Olmayanlar

Daha önce sözü edilen 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki (I) sayılı listenin 9. sırası uyarınca, Türk gümrük tarife cetvelinin 87.03 pozisyonunda yer alan binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtların kullanılmışlarının tesliminde KDV oranı %1 olarak belirlenmiştir. Bu uygulamada “kullanılmış” deyimi; söz konusu araçlardan ÖTV’nin konusuna girmeyenleri, yani trafik tescil kuruluşlarınca kayıt ve tescil edilmiş veya kullanılmaya başlanılmış ya da taşıtlar hesabına alınmış olup, ÖTV’si ödenmiş olan araçları ifade etmektedir.

Türk gümrük tarife cetvelinin 87.03 tarife pozisyonunda, şoför dahil 9 kişiye (8+1) kadar insan taşımak üzere imal edilmiş araçlar yer almaktadır. Buna göre KDV mükelleflerinin işletmelerinde kullandığı sedan, station vagon, hatchback, coupe, mini, mikro, yarış arabası, jip, cabrio, crossover, arazi taşıtı, MPV, SUV tipi araçların yanı sıra şoför dahil 9 kişiye kadar insan taşıyabilen çift veya üç sıra koltuklu panelvan, cityvan, çift kabinli araçlar (iki aks arası uzunluğun yarısı kasanın uzunluğundan az olanlar hariç), motorlu karavanlar, dört tekerlekli (hatta geri vitesi ve Ackerman tipi direksiyonu olan) 3 tekerlekli ATV olarak tanımlanan araçları ikinci el olarak tesliminde uygulanacak KDV oranı %1’dir.

b) İndirim Hakkı Olanlar

Araç kiralama firmaları, sürücü kursları, gerçek usulde vergilendirilen taksi işletmeleri: KDV Kanununun 30/b maddesinde zikredilen faaliyeti binek otomobili kiralamak veya çeşitli şekillerde işletmek olan mükelleflerin bu faaliyetlerinde kullandığı ve alımında ödediği KDV’yi indirim konusu yaptığı binek otomobillerini ikinci el olarak tesliminde uygulanacak KDV oranı %18’dir. Buna göre otomobil kiralama firmaları (rent-a-car), sürücü kursları ve gerçek usulde vergilendirilen taksi işletmeleri, alımında ödediği KDV’yi indirim konusu yaptığı 87.03 tarife pozisyonundaki binek otomobilleri ve sürücü dahil 9 kişiye kadar insan taşımak üzere imal edilmiş araçları satışında KDV oranını %18 olarak hesaplayacaktır.

Galericiler: 845 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı uyarınca, ikinci el motorlu araç ticareti yapan mükelleflerin satışını yaptıkları araçlar binek otomobili olsa dahi, bu araçları alımında uygulanan oranda KDV hesaplamaları gerekmektedir. Buna göre ikinci el araç ticareti yapan galericilerin, kullanılmamış (sıfır) olarak satın aldığı veya yukarıdaki paragrafta belirtilen araç kiralama firması, sürücü kursu ya da gerçek usulde KDV mükellefi olan taksi işletmelerinden %18 oranında KDV ödeyerek satın aldığı araçları tesliminde KDV oranı %1 değil, %18 oranında hesaplanacaktır.

Galericilerin %1 oranında KDV ödeyerek satın aldığı binek otomobillerini satarken yine %1 oranında KDV uygulayacağı tabiidir.

Öte yandan galericilerin KDV mükellefi olmayan nihai tüketicilerden vergi hesaplanmaksızın satın aldığı araçları satışında “özel matrah şekli” uygulayarak, satış bedeli ile alış bedeli arasındaki fark üzerinden binek otomobilleri (ve traktörler) için %1, diğer taşıtlar için %18 oranında KDV hesaplayacaklarını hatırlatmak isteriz.

2- BİNEK OTOMOBİLİ SINIFINA GİREN ÖZEL AMAÇLI ARAÇLAR

2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki (I) sayılı listenin 9. sırasındaki parantez içi hükümle ambulans, mahkum taşıma aracı, cenaze nakil aracı, para aracı, itfaiye öncü aracı gibi araçların %1 oranı uygulaması kapsamına dahil olmadığı belirtilmiştir. Bu durumda 87.03 tarife pozisyonuna girmekle birlikte ambulans, mahkum taşıma aracı, cenaze nakil aracı, para nakil aracı, itfaiye öncü aracı gibi özel amaçlı araçların ikinci el olarak tesliminde %18 oranında KDV hesaplanacaktır.

3- TRAKTÖRLER

2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki (I) sayılı listenin 9. sırası uyarınca, Türk gümrük tarife cetvelinin 8701.90.50.00.00 G.T.İ.P. numarasında sınıflandırılan traktörlerin KDV mükellefleri tarafından ikinci el olarak tesliminde KDV oranı %1 olarak uygulanacaktır. Ancak önceki paragrafta belirtildiği gibi ikinci el araç ticareti yapan galericilerin KDV oranı %8 olan kullanılmamış (sıfır) traktör alıp ikinci el olarak satışında KDV oranı, 845 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı uyarınca  %1 değil %8 olacaktır.

4- DİĞER KARA NAKİL VASITALARI

Minibüs (şoför dahil 10-15 koltuklu), midibüs (şoför dahil 16-25 koltuklu) otobüs (şoför dahil 26 ve üzeri koltuklu) gibi yolcu taşımaya mahsus araçlar, kamyon, kamyonet, TIR çekicisi gibi yük taşımaya mahsus araçlar, çekici, vinç, transmikser, arazöz, tamir aracı gibi özel amaçlı araçların sıfırlarında olduğu gibi ikinci el olarak tesliminde KDV oranı %18’dir. 

5- EKSKAVATÖR, BEKO LODER, BİÇERDÖVER VE MOTOKÜLTÖRLER

2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki (II) sayılı listenin 29. sırasında yer alan lastik tekerlekli veya paletli ekskavatör ve beko loderler ile 28. sırasında yer alan biçerdöver ve motokültörlerin sıfırında olduğu gibi ikinci el olarak tesliminde de %8 KDV oranı uygulanacaktır. 

Bu makalede bahsi geçen konuyla ilgili olarak “Taşıtlarda KDV Oranı ve İndirimi Tablosu” başlıklı çalışmamızda şematik bilgiler yer almaktadır.